Մի իրի պատմություն. նարդի

Այս խաղը այսօր բավականին հայտնի  է ինչպես համացանցում, այնպես էլ անցանց ռեժիմում: Ինչի՞ մասին է խոսքը: Իհարկե` նարդու:  Խաղն ունի հին արևելյան արմատներ: Խաղի կանոնները բավականին պարզ են: Իմաստն այն է, որ մասնակցում են երկու խաղացողներ, որոնցից յուրաքանչյուրը քայլ է անում  զառը գլորելուց հետո:     Զառախաղի վրա նշված համարները  նշանակում են շարժումների քանակը: Հիմնական նպատակն  խաղաքարերով լիարժեք շրջանակ կազմելն ու առաջինը դրանք  «տան» մեջ տեղադրելն է:
Նարդի խաղի ծագումը  մոտ հինգհազարամյա պատմություն ունի: Սակայն , ըստ պատմաբանների, ավելի շատ  վաղեմություն ունի: Նարդու առաջին տախտակը հայտնաբերել են  Իրանում, և այն պատրաստված է եղել  մ.թ.ա. երրորդ հազարամյակում:   Նմանատիպ խաղ է գտնվել Փարավոնի դամբարանում: Թեև նարդին արևելյան արմատներ ունի, խաղի ժամանակակից եղանակը, որը մենք այսօր գիտենք, հայտնաբերվել է Եվրոպայում 18-րդ դարում:
Խաղի համար գոյություն ունի  երկու հիմնական տարբերակ՝ երկար նարդի և կարճ նարդի:
Ի սկզբանե Արևելքում հայտնվեցին երկար նարդու խաղի կանոնները: Այնուհետև նրանք հայտնի դարձան եվրոպական երկրներում, բայց ենթարկվեցին որոշ փոփոխությունների և սկսեցին կոչվել  կարճ նարդի:
Այսօր արդեն կան հատուկ ակումբներ սիրողական և արհեստավարժ  խաղացողների համար, անցկացվում են մրցումներ և նարդու միջազգային մրցաշարեր: Այս զվարճանքը առավել հայտնի  է Կենտրոնական Ասիայի, Արևելքի և Ռուսաստանի երկրներում:

Թարգմանությունը` Վլադիմիր Կարոյանի:
Աղբյուրը

Մի իրի պատմություն. ջերմաչափ

Ջերմաչափը ստեղծվել է շատ տարիներ առաջ։
Մարդիկ միշտ ցանկացել են ունենալ սարք, որը թույլ կտա չափել որոշյալ մարմնի ջերմաստիճանը։
Այդ հնարավորությունը ընձեռվեց 1592 թվականին, երբ Գալիլեյը հնարեց  ջերմաստիճանի  փոփոխությունը որոշող սարք։ Այդ սարքը, որը բաղկացած էր ապակյա գնդիկից և նրան զոդակցված խողովակիկից, կոչվում էր ջերմադիտակ։
Խողովակիկի ծայրը տեղադրում էին ջրով լցված անոթի մեջ, իսկ գնդիկը` տաքացնում: Տաքացման ընդհատման դեպքում  գնդիկի ներսում ճնշումը ընկնում էր, և մթնոլորտային ճնշման ազդեցության տակ խողովակիկի միջով ջուրը բարձրանում էր:  Ջերմաստիճանի բարձրացման դեպքում  հակառակ գործընթացն  էր  տեղի ունենում. խողովակիկի մեջ ջրի մակարդակը նվազում էր:
Սարքը սանդղակ չուներ,  և հնարավոր չէր   դրանով  ճշգրիտ ջերմաստիճան սահմանել:
Հետագայում Ֆլորենցիայի գիտնականները վերացրին այդ թերությունը, և  արդյունքում չափումները դարձան  ճշգրիտ:.
Այսպես  է ստեղծվել առաջին ջերմաչափի նախատիպը:
Հաջորդ դարի սկզբին հայտնի ֆլորենտացի գիտնական, Գալիլեյի ուսանող Էվանջելիստա Տորիչելլին հնարեց սպիրտային  ջերմաչափը: Գալիլեյի ջերմաչափից տարբերվում էր նրանով, որ ջրի փոխարեն նա  գործածում էր սպիրտ: Այդ սարքի ցուցմունքները մթնոլորտային ճնշումից կախված չէին:
Ֆարենհեյթի առաջին սնդկային ջերմաչափի գյուտը թվագրվում  է 1714 թվականը:
Նա  իր սանդղակի ցածր կետը վերցրել էր 32 աստիճանը, այն  համապատասխանում էր աղի լուծույթի  սառեցման ջերմաստիճանին, իսկ բարձրը` 2120-ը` ջրի եռման  ջեր- մաստիճանին:
Ֆարենհեյթի սանդղակը այժմ էլ  գործածվում է Միացյալ Նահանգներում:
1730 թվականին ֆրանսիացի գիտնական Ռ.Ա. Ռեումյուրը առաջարկեց  մի սանդղակ, որի ծայրակետերը համարվում էին ջրի եռման և սառեցման ջերմաստիճանները, ընդ որում ջրի սառեցման ջերմաստիճանը Ռեումյուրի սանդղակով  0 աստիճանն էր, իսկ եռման ջերմաստիճանը՝ 80 աստիճանը:
Ներկայումս Ռեումյուրի սանդղակը  գրեթե չի  գործածվում։
28 տարի անց շվեդ հետազոտող Ա. Ցելսիուսը մշակեց  իր  սանդղակը, որում Ռեումյուրի սանդղակի նման  ջրի եռացող և սառչող կետեր ընդունվեցին   ծայրակետերը, սակայն  դրանց միջև եղած արանքը ոչ թե 80, այլ 100 աստիճանն էր, ընդ որում աստիճանանշումը գնում էր ներքևից վերև, այսինքն` ջրի եռման աստիճանը 0 էր, իսկ սառեցմանը`100:
Նման բաժանման անհարմարությունը շուտով ակնհայտ դարձավ, և արդյունքում Շթրեմմերը և Լիննեյը, սանդղակի ծայրակետերի տեղերը փոխելով, ջերմաչափին տվեցին մեր աչքին սովոր տեսքը:
XIX դարի կեսերին բրիտանացի գիտնական Ուիլյամ Թոմսոնը  (հայտնի է որպես լորդ Քելվին), առաջարկել է ջերմաստիճանի սանդղակ, որի ստորին կետը -273,15 0 C էր՝ բացարձակ զրո,  նման մեծության դեպքում  մոլեկուլների շարժում տեղի չի ունենում::.
Այսպես  կարելի էր  համառոտ նկարագրել ջերմաչափի և ջերմաստիճանի սանդղակի  ստեղծման պատմությունը:
Թարգմանությունը`  Արուսյակ Ավետիսյանի, 1-2 կուրս
Աղբյուրը

 

Իրերի պատմությունից. օճառ

Մենք օրական մի քանի անգամ օճառ ենք օգտագործում և չենք էլ մտածում, թե որքան հին է այն:
Օճառի ստեղծման պատմությունը սկսվում է Հին Բաբելոնում (մ.թ.ա. III հազարամյակ): Դա ապացուցում են հնագիտական ​​պեղումները: Հին բաբելոնացիների օճառի բաղադրության  մեջ, ենթադրաբար, մտնում էր կասիայի յուղ, ջուր և կալաքար: Վկայություններ կան, որ հին եգիպտացիները լոգանք են ընդունել  օճառով: Եգիպտական  օճառը  մի փոքր տարբերվում էր բաբելոնյանից. կալաքարից  բացի այն իր մեջ ներառում էր կենդանական և բուսական ծագում ունեցող բաղադրիչներ: Արաբական աշխարհում ևս օգտագործում էին  հիգիենայի այս միջոցը: Այնտեղ այն պատրաստված էր բուսական յուղերից, օրինակ ՝ ձիթապտղի յուղից:
Որպեսզի օճառը հաճելի հոտ ունենա, դրան ավելացնում էին  անուշաբույր յուղեր: Արդեն 7-րդ դարի սկզբին օճառը արտադրվում էր ժամանակակից Իրաքի և Պաղեստինի տարածքներում:
Առանձին հարկ է նշել արաբական օճառի  մասին, որը համարվում է ժամանակակիցի նախատիպը: Այն հայտնի էր  բույրերի հարստությամբ: Ընդ որում, արաբական օճառը պատրաստվում էր  ինչպես հեղուկ, այնպես էլ պինդ: Բացի այդ, հին արաբները սափրվելու համար օգտագործում էին հատուկ օճառ, որը կարելի էր հեշտությամբ ձեռք բերել ցանկացած շուկայում: Այն արժեր երեք դիրխամա: Արաբական օճառի ծագման պատմությունը և օճառի  բաղադրատոմսերը մինչև մեր օրեր  հասել են Ալ-Ռազիի ձեռագրերի շնորհիվ, որոնք մանրամասն նկարագրում են նրա ստեղծման գործընթացը: Նախկինում օճառի պատրաստումը համարվում էր վտանգավոր արտադրություն:
Կենդանական ճարպերի  հետ միասին նրա բաղադրության մեջ մտնում էր քայքայիչ կալաքար,  և օճառի  հետ անհմուտ վարվելը  հանգեցնում էր քիմիական այրվածքների և նույնիսկ` տեսողության կորստի:
16-րդ դարում Եվրոպայում հայտնվեց նշանավոր կաստիլյան օճառը, որը  90 տոկոսով պարունակում է  ձիթապտղի առաջին մզվածքի  յուղ: 19-րդ դարի վերջին օճառի պատմության վրա ուժեղ ազդեցություն գործեցին  Եվրոպայի և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների ձեռնարկատերերի կողմից իրականացվող լայնածավալ գովազդային արշավները: Սա էապես նպաստեց, որ օճառը մտնի մարդկանց մեծամասնության կյանք:
20-րդ դարի կեսերին օճառը հասանելի դարձավ հանրությանը, և այժմ այն ​​հիգիենայի թիվ մեկ միջոցն է:
Թարգմանությունը`  Ջուլյա Բաղդասարյանի, 1-2 կուրս
Աղբյուրը

 

Մի իրի պատմություն. կշեռք

Զարմանալի է, բայց  մարդիկ այս սարքից օգտվում էին  դեռևս շատ հնում:
Կշեռքի ստեղծման պատմությունը սկսվում է  Քրիստոսի Ծննդից դեռևս 2000 տարի առաջ: Հենց այդ ժամանակ էլ հայտնվել էին առաջին պարզագույն կշեռքները: Առաջին կշեռքները Բաբելոնում և Հին Եգիպտոսում բավականին պարզ տեսք ունեին: Դրանք երկու թաթերով  լծակներ էին: Մի փոքր ուշ կշեռքի կառուցվածքը բարդացրին. հայտնվեց շարժական կշռաքարը: Սակայն այդպիսի սարքի ճշգրիտ համարելը  բավականին դժվար էր:
Թաթերով կշեռքները, որոնց սխալվելու հավանականությունը ավելին չէ,  քան 0,1 տոկոսը, հայտնագործվել են 12-րդ դարում: Նրանց նկարագրությունը ամբողջացրել է արաբ մեխանիկ, մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս և փիլիսոփա Ալ-Խզազինին: Այն ժամանակների համար այդպիսի ճշգրիտ սարքերի օգնությամբ հնարավոր եղավ որոշել նյութերի խտությունը և իմանալ համաձուլվածքների կազմությունը:
16-րդ դարում Գալիլեո Գալիլեյը պատմության մեջ առաջին անգամ ստեղծեց ջրակայուն կշեռքներ, ինչը հնարավորություն տվեց իրերը  կշռել ոչ միայն օդում, այլև` հեղուկ միջավայրում: Դրանք օգտագործում էին մարմնի խտությունը որոշելու համար:
Հին Ռուսաստանում ևս գործածում էին թաթերով  կշեռքներ: 14-րդ դարում ստեղծվեցին ձեռքի զսպանակավոր կշեռքները: Օգտագործման պարզությամբ  դրանք կենցաղում  դարձան  շատ  հայտնի, չնայած  ճշգրտությամբ չէին գերազանցում  մյուսներին:
Այս առումով առավելությունը տրվում է լծակավոր կշեռքներին:
Ֆրանսիացի Ժիլ դե Ռոբերալը կարողացավ կշեռքները կատարելագործել այնքան,  որ այլևս ճշգրտության հետ կապված պահանջի  անհրաժեշտությունը  չկար: Այդպիսի կշեռքներ  ակտիվորեն օգտագործում էին Խորհրդային Միության տարիներին:
Զսպանակավոր կշեռքները հայտնագործվել են 17-րդ դարի վերջերին գերմանացի գիտնական Քրիստոֆ Վայգելի կողմից: Դրանք ունեն մի շարք առավելություններ: Նախ` բավականին  ճշգրիտ  են, հետո` թեթև  են ու հավաք:.
Ավելի ուշ սկսեցին  հայտնվել  ձևով, տեսակով  և  աշխատելու  սկզբունքով ամենատարբեր կշեռքներ: Օրինակ՝  ոլորակշեռքներ, ջրակայուն, հատիկավոր, ճոճանակավոր և շատ այլ կշեռքներ: Կշեռքի  պատմության ժամանակակից շարունակողները արդեն  թվային կշեռքներն  են: Այսօր  այդպիսի կշեռքները  ամենատարածվածն ու ճշգրիտն են:

Թարգմանությունը` Դիանա Բարսեղյանի, 1-2 կուրս
Աղբյուրը

Մի իրի պատմություն. լվացքի փոշի

Այսօր դժվար է պատկերացնել լվացքի ընթացքը առանց լվացքի փոշու, չէ որ  նրա  հայտնվելուց արդեն մեկուկես դար է անցել։  Դա ճիշտ է. լվացքի փոշու գործածման  մասին առաջին հիշատակումները մեզ տանում են տասնվեցերորդ դար։ Հայտնի է, որ հնդիկները լվացքի ժամանակ հատուկ խառնուրդ են ավելացրել ջրին, բայց  դրա պատրաստման բաղադրատոմսը, ցավոք,  չի պահպանվել։
Պատմության մեջ առաջին լվացքի փոշին ստեղծել է  գերմանացի քիմիկոս Ֆրիտց Հենկելը: Նա ստացել է արտադրանք՝ ժամանակակից լվացքի փոշու նախահայրը, որում գերակշռում էր նատրիումի սիլիկատը։ 1876 թվականի սեպտեմբերի 26-ին Գերմանիայում Ֆրիտց Հենկելի և նրա գործընկերների կողմից  հիմնադրվեց «Հենկել» ընկերությունը, որն արտադրում էր  փաթեթավորված  լվացքի նոր փոշին։ Հենկելի «Դետիշչե»  արտադրանքը արագ ճանաչում ձեռք բերեց իր ցածր գնի շնորհիվ, և երկու տարի անց ընկերությունը սկսեց շուկային  նոր արտադրանք մատակարարել «սպիտակեցնող սոդա»  անունով։ Հենկելը կարողացավ փոշուն սպիտակեցնող ազդեցություն տալ սոդայի շնորհիվ՝  շատ մատչելի գնով։
1905 թվականին ընկերություն գալով՝  Ֆրիտց Հենկելի որդին՝  Հյուգոն, մշակումներ  սկսեց`  ավտոմատ լվացքի մեքենաների համար լվացքի փոշու ստեղծման ուղղությամբ։ Եվ 1907 թվականից հայտնվեց «Պերսիլ»  փոշին, ինչը հնարավոր դարձրեց առանց ջանք թափելու ձյան պես սպիտակ, մաքուր սպիտակեղեն ստանալ։ Իր հատկությունների շնորհիվ Հենկելը դուրս եկավ եվրոպական և ամերիկյան շուկաներ։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ  գերմանացի քիմիկոս Փոնտերը ստեղծեց սինթետիկ լվացքի փոշի։ Այս հայտնագործությունը կիրառեց «Պրոկտեր և Գեմբլ» ընկերությունը, որն  1933 թվականին արտադրեց  իր առաջին «Դրեֆթ» լվացքի փոշին,  այն կարճ ժամանակում նվաճեց շուկան։
Դրանից հետո երեք քառորդ դար  լվացքի արտադրության տեխնոլոգիան խիստ փոփոխությունների չի ենթարկվել։ Միայն 2000-ականների սկզբին լվացքի փոշու պատմության մեջ սկսվեց նոր փուլ՝ կապված քիմիական միացությունների ստեղծման հետ։ Այսօր լվացքի փոշին ներառում է այնպիսի նյութեր, որոնք փափկացնում են ջուրը, պարունակում են ալկալիական և սպիտակեցնող նյութեր, կեղտը հեռացնելու համար նատրիումի և կալիումի միացություններ, ինչպես նաև` հոտահաղորդիչներ:
Մեր ժամանակներում արդեն հայտնվել է առաջին լվացքի հեղուկը, որը  փոշի չի առաջացնում։ Նա արագ նվաճել է եվրոպական շուկան, և նրա պահանջարկը վերջին տասնամյակում ավելացել է մի քանի անգամ։
Թարգմանությունը` Սիլվա Ալոյանի, 1-ին կուրս:
Աղբյուրը

 

Մի իրի պատմություն. տակառ

Տակառը   հասարակ  իր է և հանդիպում է  յուրաքանչյուրի կյանքում։  Դժվար է պատկերացնել, որ առանց  տակառի մարդիկ կարող էին ունենալ խմիչք, թթու և կենսական այլ հաճույքներ:  Երբ և որտեղ է պատրաստվել առաջին տակառը, պարզ չէ մինչ այսօր։
Շատ պատմաբաններ տակառների գյուտը վերագրում են Սփևսիպոս Աթենացուն (մ.թ.ա. 4-րդ դարի կեսեր): Ամեն դեպքում, այդ իրեղենն անհրաժեշտ էր այն ժամանակվա մարդկանց: Տակառները օգտագործվել են որպես տարբեր ապրանքամաններ, որոնք ավելի լավ կարող են դիմակայել ծանրություններին,  քան ճենապակուց և կավից պատրաստվածները:
Տակառները լայն գործածություն ունեին: Նրանց օգնությամբ խոշտանգում էին  մարդկանց, սորուն մթերք էին պահում նրանցում, իսկ Հին Հունաստանի փիլիսոփա և հռետոր Դիոգենեսի համար  տակառն  իր  տունն էր:
Որպես հեղուկների պահեստարան`տակառները  սկսեցին գործածել Հին Եգիպտոսում, այնուհետեւ Հռոմում մթա 3-րդ հազարամյակում: Քանի որ բնակչությանը անհրաժեշտ էին ավելի շատ տակառներ, երևան եկան տակառագործական արհեստանոցներ:     Ռուսաստանում ևս տակառները շատ վաղուց էին հայտնվել: Դրանք  գերազանց տարաներ էին խմիչքի և թթուների պահպանման համար:  Եվրոպայում տակառի  որակյալ հատկանիշները գնահատվել էին  արժանապատվորեն: Ֆրանսիայում, Շվեյցարիայում եւ Հյուսիսային Իտալիայում գոյություն ուներ  դրանց օգտագործման մի ողջ  դարաշրջան: Հին Հունաստանում եւ Եգիպտոսում գինեգործները օգտագործում էին  կավե ամաններ, սակայն, պատահաբար, գինին լցնելով  կաղնու տակառի մեջ,  տեսան, որ խմիչքի համը ավելի է լավացել:
Մինչեւ 19-րդ դարի վերջը տակառագործությունը  բարձր էր  գնահատվում, քանի որ  լավ տակառ պատրաստելը բավականին բարդ  էր: Մետաղյա, պլաստմասե և արծնապատ ամանեղենի հայտնվելովՙ` կաղնե  տակառների գործածության անհրաժեշտությունը այլևս չկար:  ճաշատեսակների առաջացման արդյունքում անհետացավ կաղնե տակառների օգտագործման անհրաժեշտությունը:  Կաղնե  տակառների գլխավոր  առանձնահատկությունն այն է, որ այն թույլ է տալիս  օդը ներթափանցել։ Փայտը տակառի պարունակությունը  հագեցնում է  թթվածնով և  վերացնում  տոքսիններն ու վնասակար նյութերը: Գինեգործները պնդում են, որ խմիչքը տակառի մեջ  պահելով, քանակությունը քիչ  նվազում է: Արտադրողներն ասում են, որ դա հատուցում է ապրանքի գերազանց որակի համար:
Տակառների արտադրության համար օգտագործում են 80-100 տարեկան ծեր ծառեր:  Ծառերը կտրվում և մշակվում են ձմռանը, երբ կյանքը դանդաղում է: Արտադրության համար պիտանի են ծառերի որոշակի մասեր: Կտրած  բները թողնում են մի որոշ ժամանակ, այնուհետև  նրանցից սղոցում են գերաններ: Հետո մանրաթելերի երկայնքով բաժանում են տախտակների: Պատրաստի տախտակները մշակվում են և  թողնում երկարատև չորացման: Առանձնացնելով տակառատախտակները` ամրացնում են օղագոտիներով, ներսում կատարում թրծում: Ջերմամշակումը կարևոր է, որովհետև այն նպաստում է փայտի ամրացմանը. տակառի պարունակությունը ոչ մի դեպքում չի թթվում,  և խմիչքին տալիս է յուրահատուկ համ:  Տարիքի հետ այդպիսի տակառը դառնում է  արժեքավոր:
Որոշ վիսկի արտադրողներ  ձեռք են բերում տակառներ, որոնցում  պահվել են պորտվեյն կամ խերես, իսկ մյուսները`գինու  տակառներ: Որքան  շատ է պահպանման  տևողությունը, այնքան լավ և հարուստ է արտադրանքի համը: Պահպանման համար տակառները տեղադրվում են մութ ու սառը նկուղներում, որտեղ, ըստ ֆրանսիացիների ` կա ինքնատիպ  հանգիստ մթնոլորտ, որն անհրաժեշտ է խմիչքի կրթության համար:
Թարգմանությունը` Լիլիթ Թևոսյանի, 1-1 կուրս
Աղբյուրը

 

Իտալական 35 իմաստուն ասույթ

Յուրաքանչյուր ժողովուրդ ունի իր առած-ասացվածքները, ուսանելի պատմություններն ու  իմաստուն առակները: Դրանք անցնում են  բերնեբերան, սերնդեսերունդ:
Իտալիան ոչ միայն Վերածննդի դարաշրջանի հանճարների հայրենիքն է, այլ նաև կոլորիտային ժողովուրդ ունեցող երկիր է: Դյուրազգաց, կենսուրախ, գինու և գեղեցիկ կանանց սիրահար իտալացիները գիտեն` ինչպես ապրել:

1.Կնոջ հետ վիճելու երկու ձև կա: Ոչ մեկն էլ չի գործում:
2. Ավելի լավ է մեկ օր ապրելառյուծի պես, քան100 տարի ոչխարի պես:
3. Հյուրերը նման են ձկան. երեք օր հետո հոտում են:
4. Կյանքը նման է ամանորյա եղևնու. միշտ գտնվում է մեկը, ով ջարդում է խաղալիք գնդերը:
5. Աստված, փրկիր ինձ ընկերներից, իսկ թշնամիներիս ես ինքս կհաղթեմ:
6. Ով ճանաչում է իրեն, ճանաչում է ողջ աշխարհը:
7. Բավական չէ պարզապես փող ունենալ, պետք է նաև այն ծախսել կարողանալ:
8. Եթե ուզում ես, անհնարին ոչինչ չկա:
9. Մի դատիր մարդկանց նրանով, ինչ նրանց մասին ասում են:
10. Գինին և ընկերությունը, եթ հին չեն, կոպեկ չարժեն:
11. Եթե ստում ես, կարճ կապիր:
12. Ժամանակ առ ժամանակ հանդուրժիր հիմարներին. կարող ես ուշադրության արժանի ինչ-որ բան իմանալ: Բայց երբեք մի վիճիր նրանց հետ:
13. Թշնամին վտանգավոր է, եթե պարտված է թվում:
14. Երբ խաղն ավարտվում է, արքան ու խաղազինվորը ընկնում  են միևնույն տուփը:
15. Վրեժը ուտեստ է, որը պետք է սառը մատուցել:
16. Գեղեցկությունը առանց բարության նման է որակը կորցրած գինուն:
17. Ավանակ ծնվածը ձի չի մեռնի:
18. Չկա ավելի վատ աշխատանք, քան անելն ու ձևափոխելը:
19. Ուզում ես քեզ գնահատեն՝  մեռիր:
20. Ոչ ոք չի ուզում միայնակ լինել, նույնիսկ` դրախտում:
21. Ամեն ինչ Աստծուց է, բացառությամբ` կնոջ:
22. Սերը, կրակը և հազը մարդկանցից չես թաքցնի:
23. Սիրո պատերազմում հաղթում է նա, ով թողնում  հեռանում է:
24. Անշտապ ծերությունը երկարակեցության գրավականն է:
25. Միայն ձեր իսկական ընկերը ձեզ կասի, որ ձեր դեմքը կեղտի մեջ է:
26. Ձեռք մի տուր խնդրին, քանի դեռ խնդիրը ձեռք չի տվել քեզ:
27. Աշխարհը համբերատարներինն է:
28. Հույսը լավ է նախաճաշին, սակայն` վատ է ընթրիքին:
29. Մի փորձիր գետի խորությունը երկու ոտքով:
30. Որ երկրում  որ կլինես, գործիր այն սովորույթներով, որոնք կգտնես:
31. Չկա խաղաղություն այն հավաբնում, որտեղ աքլորը լռում է, իսկ հավը` աղմկում:
32. Ուրիշի խորհուրդը ընդունիր կամ մերժիր, բայց քոնից հետ մի կանգնիր:
33. Աստված սիրում է խոսել նրանց հետ, ովքեր լռում են:
34. Մարդուն ավելի շատ փոխում է կյանքը, քան` գրքերը:
35. Ինչ սահմանված է քեզ համար, ոչ ոք չի կարող վերցնել:

Աղբյուրը