Մի իրի պատմություն. մոմակալ

 

  17-18-րդ դարերում բուրժուական տներում մեծ տարածում էին  գտել ջահերը, իսկ 18-րդ դարից մոմակալները համարվում էին տոնական սեղանի զարդարանք: Դրանք պատրաստվում էին տարբեր մետաղներից, ինչպես նաև ապակուց, ճենապակուց, ավելի հազվադեպ փայտից և պլաստմասայից: Առաջին մոմակալներն ունեին հարթ մակերես, հետագայում ստեղծվեցին կլոր կանգնակներով տակդիրներ: Տան համար հիմնականում օգտագործվում էին երկու-երեք մոմերի համար բնիկ ունեցող  մոմակալներ:  Բոլոր տեսակի մոմակալներն ունեին ոտիկ-կանգնակ, երբեմն էլ` եռոտանու կամ կենդանիների ոճավորված  թաթի տեսքով, իսկ հիմնականում լինում էին  աշտանակների վրա։
Մոմերի համար նախատեսված բնիկները ձևավորվում էին բացված թերթիկներով  ծաղկի տեսքով: 16-17-րդ դարերում մոմակալները պատրաստվում էին հիմնականում անագից, բրոնզից և արծաթից, 18-րդ դարում՝ երկաթից ու ճենապակուց, իսկ 19-րդ դարից սկսած երկաթը փոխարինվեց  ձուլածո չուգունով: Աշտանակները պատրաստվում էին հարթ գավազանի կամ ձողի տեսքով` գագաթին` եղջյուրներ, տերևներ: Հենց այդտեղ էլ տափակ ափսեներում տեղադրվում էին մոմերը:      Մոմակալները  պատրաստվում են տարատեսակ նյութերից՝ փայտից, եղեգնից, կավից, պղինձից, բրոնզից, գիպսից և մարմարից:
Յուրաքանչյուր դարաշրջան իր հետ բերեց մոմակալների ձևավորման իր եղանակները:
Հնագույն նմուշներից առավել հետաքրքիր էին  համարվում էտրուսկների`Իտալիայի հին բնիկների բարձր մոմակալները: Հետագայում հռոմեացիները շատ բան ընդօրինակեցին նրանցից  մոմակալներ պատրաստելու գործում:
Միջնադարում մետաղե  մոմակալները կորցրեցին լայն շրջանառությունը և հիմնականում դրանք օգտագործվում էին տաճարներում ու հարուստ պալատներում:  Հասարակ մարդիկ մոմերը դնում էին սովորական կերամիկական ափսեների մեջ:
Վերածննդի դարաշրջանում հայտնվեցին ոլորուն տարրերով աշտանակներ, որոնք գնահատվեցին արվեստի մարդկանց կողմից: Կտրուկ աճեց հետաքրքրությունը հին իրերի հանդեպ, և մոմակալները ավելի քան լավ ներգրվեցին հայտնի բարոկկո ոճին:
Մեր ժամանակներում, ունենալով լույսի տարբեր աղբյուրներ, մենք հազվադեպ ենք օգտագործում մոմակալներ,  առավել ևս` աշտանակներ: Հիմնականում դրանք օգտագործում են որպես տան զարդարանք` ընդգծելով ինտերիերի ոճը կամ վերստեղծելով որոշակի դարաշրջանի ոգին:
Թարգմանությունը`  Քոլեջի 1-ին կուրսի սովորող Քնար Գրիգորյանի:
Աղբյուրը

 

Реклама

Մի իրի պատմություն. պոպկորն

   Այսօր կինոթատրոններ հաճախող մարդկանց համար պոպկորնը դարձել է անբաժանելի մաս: Այն համարվում է շատ հայտնի անուշեղեն, քանի որ, հավանաբար, չկա այնպիսի մարդ, ով պոպկորն համտեսած չլինի : Քաղցր, աղի, պանրի համով , կարամելային. պոպկորնի տարատեսակները բավականին շատ են: Իսկ որտեղի՞ց է առաջացել այսպիսի անսովոր ուտելիքը: Ո՞վ է հորինել պոպկորնը: Հիմա ամեն ինչ կիմանանք :
Պոպկորնն ունի շատ վաղուցվա պատմությունը, պոպկորնը հորինել են հին հնդկացիները:Նրանք կարողացել են   գտնել եգիպտացորենի հատուկ տեսակ, որը տաքանալիս կարող է պայթել: Այդ նշանակությունն է, որ թաքնվում է  ուտեստի անվան մեջ. անգլերենից պոպկորնը թարգմանվում է «պայթող եգիպտացորեն»: Պոպկորնի պայթելու ընթացքը կարելի է հեշտությամբ բացատրել. ամբողջ հարցը նրանում է, որ հատիկը իր մեջ պարունակում է օսլա և ջրի կաթիլներ: Երբ հատիկի ջերմաստիճանը բարձրանում է, ջուրը վերածվում է գոլորշու, որը պատռում է արտաքին շերտը: Հատիկը համապատասխանաբար բացվում է և մի քանի անգամ մեծանում:
Հնդկացիները պոպկորն պատրաստում էին  տարբեր միջոցներով: Առաջինը`  եգիպտացորենը  ամբողջ կողրով դնում էին տաք ձեթի մեջ, իսկ երկրորդը`  առանձնացված հատիկները տեղավորում էին հատուկ զամբյուղների մեջ և, պահելով բաց կրակի վրա , պարբերաբար թափահարում էին: Առաջին եվրոպացին, ով իմացել էր այդ էկզոտիկ ուտեստի մասին, Էրնան Կորտեսն էր, նա  1519 թ. իր խմբով լողալով հասել էր Մեքսիկա:
Եթե վերանայենք իրադարձությունները մեր ժամանակներում, ապա պոպկորնի մասին հիշատակումներ կարելի է գտնել 1880թ. ԱՄՆ-ի գյուղատնտեսական փաստաթղթերի մեջ:     Այդ անուշեղենը ավելի մեծ տարածում ստացավ 1885 թ.-ից: Հենց այդ ժամանակ ոմն Չարլզ Կրիտորզը սկսեց արտադրել հատուկ սարքավորում, որի օգնությամբ կարելի էր հեշտությամբ պատրաստել պոպկորն: Բայց  պոպկորնի ամենաշահավետ և տարածված օգտագործումը հորինեց առևտրական Սեմյուել Ռուբինը: Նա որոշեց փաթեթավորված պոպկորն վաճառել կինոթատրոններում:
Այժմ դուք գիտեք, թե ով է հորինել պոպկորնը, մնում է միայն նշել, որ ԱՄՆ-ն հանդիսանում է առաջատարը  այս անուշեղենի  օգտագործման հարցում: Այնտեղ տարեկան  միջին բնակիչը  ուտում է 65 լիտր պոպկորն:

Թարգմանությունը` Ավագ դպրոցի սովորող Ռաիսա Խաչատուրովայի:
Աղբյուրը:

Մի իրի պատմություն. փուչիկներ

Փուչիկների պատմությունը սկսվում է XIX դարից։ Առաջին փուչիկները ստեղծվել էին 1824  թվականին անգլիացի գիտնական Մայքլ Ֆարադեյի կողմից: Այն տեխնոլոգիան, որը  նա գործածում էր, առավելագույնս  պարզ էր․նա պարագծով իրար էր սոսնձում  կաուչուկի երկու շերտ: Գիտնականը համառորեն  հասավ  նրան, որ այդ երկու շերտերը ալյուրի օգնությամբ միայն ուրվագծով սոսնձվեցին: Ֆարադեյի կողմից  «Quarterly Journal of Science»  ամսագրում գրառում կատարվեց  կաուչուկի չափազանց առաձգական լինելու  մասին։ Նա նկատել էր, որ երբ դրանք լցված են գազով, ձեռք են բերում բարձրանալու հատկություն և դրա հետ մեկտեղ դառնում են թափանցիկ։
Թոմաս Հենկոկը, ով կաուչուկի արտադրության ռահվիրան էր, հաջորդ տարի  աշխարհին առաջարկեց  «Արա ինքդ» հավաքածուն, որը պարունակում էր ներարկիչ և  հեղուկ կաուչուկով շիշ, դրանով կարելի էր պատրաստել փուչիկ-խաղալիք։ Քսան տարի անց` 1847 թվականին Լոնդոնում  Ջորջ Ինգեմի կողմից պատրաստվեցին  ժամանակակից փուչիկների «նախապապերը»։
Կաուչուկը փուչիկների պատմության մեջ մնաց անցյալում։ Այժմ ժամանակակից փուչիկների արտադրության համար օգտագործում են լատեքս`բնական խեժ, որը հավաքում են «լացող» ծառերից։ Այս ծառերն աճում են Մալազիայի, Բրազիլիայի և Մեքսիկայի հասարակածային անտառներում։ Լատեքսի հավաքումը իրականացվում է  կեչու հյութի հավաքման պես․ կեղևի վրա  թեթև ճեղքվածք են անում, և հյութը կաթիլներով հոսում է ամանի մեջ։ .
Միանգամայն  պարզ է , որ լատեքսը էկոլոգիապես մաքուր հումք է` բնական, ոչ թունավոր: Եվ եթե օգտագործված փուչիկները ընկնում են բնության մեջ, նրանք բակտերիաների ներգործությամբ  ամբողջովին քայքայվում են  ծառի տերևների պես:
Փուչիկի ձևը ամբողջությամբ կախված է կերամիկական կաղապարների ձևից:  Շարքով դրված կաղապարների մեջ  լատեքսը ընկղմվում  է։ Հաջորդ փուլը չորացումն է։ Այնուհետև պատրաստի արտադրանքը հանում են կաղապարներից՝ օգտագործելով օդի  շիթեր։ Մաքուր հյութ օգտագործելու դեպքում ստանում են սպիտակ փուչիկ։  Գունավոր փուչիկ ստանալու համար օգտագործում են ներկեր:
Լատեքսից պատրաստված փուչիկները մեկ առանձնահատկություն ունեն․ նրանք վախենում են արևի ճառագայթներից, նրանց  ուղիղ ազդեցությունից  փուչիկները կորցնում են ձևը, երբեմն էլ՝ պայթում։ Հաճախ դա տեղի է ունենում մուգ  գույներով փուչիկների հետ:
Թարգմանությունը` 1-1 կուրսի սովորող Նինել Աղանյանի:
Աղբյուրը

Մի իրի պատմություն. պաղպաղակ

Պաղպաղակի ստեղծման պատմությունը սկսվել է դեռևս մի քանի հազարամյակ առաջ: Այս աղանդերի «նախահոր» մասին առաջին նշումները հայտնվել են չինական ժամանակագրության մեջ, որտեղ ասվում է, որ մրգային հյութերը Չինաստանում սկսել են սառեցնել դեռևս մեր թվարկությունից առաջ (մոտավորապես 1000թ): 13-րդ դարում Չինաստանը նվաճած մոնղոլները չինացիներից  վերցրել են այդ համեղ` որպես  «շոգի դեմ միջոց», որն էլ հետագայում ընդունվել և սիրվել է այլ ժողովուրդների  կողմից:
Բնականաբար  ժամանակակից հելլենների անուշեղենը չէր կարելի պաղպաղակ անվանել: Դա սառեցված անյուղ աղանդեր է` մրգային սառույց և օշարակներ, սառեցված հյութեր, թուրմեր և մրգահյութեր, սառեցված մրգեր՝ պատրաստված քաղցր սառույցով:
Անհայտ բաղադրատոմսը այն ժամանակվա աղանդերի,  որի սառեցման համար օգտագործում էին ձյուն, սառույց, անգամ բորակ, Եվրոպա բերեց  Մարկո Պոլոն  1295թ.: Բորակի լուծույթով ջրում կամ աղի  սառույցում տեղադրում էին մթերքով կաղապարները: Այնուհետև դրանք պտտեցնում էին,  որի շնորհիվ  մթերքն ավելի արդյունավետ էր սառեցվում, և խոշոր բյուրեղներ  չէին առաջանում:
1649թ. ֆրանսիացի խոհարար Ժերար Տիրսենը առաջինը պատմության մեջ պատրաստեց վանիլային  պաղպաղակը: Հետագայում սառցե աղանդերի բաղադրատոմսը աստիճանաբար նորացվում է, որի վրա վկան բազմաթիվ նոր տեսակների ստեղծումն է:  Լայն հասարակությունը պաղպաղակի պատրաստման բաղադրատոմսը  իմացավ  Պրոկոպիո դե Կոլտելլիի: Նա  Փարիզում բացեց առաջին սրճարանը: Արդեն 1782թ. հաստատության հաճախորդներին առաջարկվում էին տարբեր տեսակի պաղպաղակներ (մինչև 80 տեսակ):  Այդ սրճարանը մինչ օրս էլ  հաջողությամբ գործում է՝ բերելով անհավատալի բարձր  եկամուտներ:
1881թ. Վիսկոնսին նահանգի Տու Ռիվերս վայրում առաջին անգամ պատրաստվել է սերուցքային պաղպաղակ` օշարակով, մրգերով, ընկույզով: Պաղպաղակի խանութի տնօրեն Էդ Բերներսը այդ աղանդերը վաճառում էր ընդամենը 5 ցենտով և միայն կիրակի: Պաղպաղակը մատուցվում էր պնակներով, ափսեներով և նաև կշռաբաժիններով: Եվրոպայում 19-րդ դարի վերջին այն սկսեցին վաճառել  թղթե և ստվարաթղթե բաժակներով:
Իտալացի փախստական Իտալո Մարկոնին 1896թ. հնարեց առաջին վաֆլե կոնը և այն ներկայացրեց Նյու Յորքի հանրությանը: 1903թ. նրա հայտնագործությունը արտոնագրվում է: Իսկ 1919թ. պաղպաղակի ստեղծման պատմության մեջ ի հայտ եկավ նոր մթերք՝ շնորհիվ ամերիկացի Քրիստիան Նելսոնի, ով առաջինը մշակեց էսկիմոյի բաղադրատոմսը: Աղանդերը ստացավ «էսկիմո-պայ» անվանումը (էսկիմոսի կարկանդակ): Էսկիմոն շոկոլադե ջնարակով պաղպաղակ-բրիկետ էր: Քրիստիան Նելսոնի հայտնագործությունը արտոնագրվեց 1922թ.: 1934թ. էսկիմոն արդեն փայտե ձողիկով ժամանակակից պաղպաղակ էր:
Թարգմանությունը` 1-1 կուրսի սովորող Մարիաննա Շահբազյանի:
Աղբյուրը

 

Մի իրի պատմություն. շրթներկ

Մարդիկ հնագույն ժամանակներից ի վեր ձգտում էին տարբեր գույներով ներկել իրենց մարմինները: Հիշենք, որ գրքերում հաճախ ենք հանդիպում ներկված դեմքերով նախամարդկանց: Դեռևս այդ ժամանակներում  մարդիկ գունավորելու համար օգտագործում էին ճարպը՝ որևէ գունանյութի  համադրմամբ: Որոշ հնագույն բնակավայրերի հնագիտական պեղումների արդյունքում հայտնաբերվել են նման հեղուկի մնացորդներ, որոնք շրթներկ են հիշեցնում:
Շրթներկի պատմությունը ծագում է հնագույն քաղաքակրթությունից` Հին Եգիպտոսից, Հին Հունաստանից եւ Հին Հռոմից: Հին Եգիպտոսի գեղեցկուհիները ձգտում էին տեսողականորեն փոքրացնել շրթունքները, այդ նպատակով  նրանք օգտագործում էին մուգ ու պայծառ գույներ: Ընդունված էր անգամ եգիպտացիներին թաղել  ներկված շրթունքներով:
Միջնադարում եվրոպացի կանայք ստիպված էին մոռանալ շրթներկի մասին: Անգլիական օրենքները թույլ էին  տալիս տղամարդկանց նույնիսկ ամուսնալուծվել իրենց կանանցից, եթե հարսանիքից հետո պարզվում է, որ առանց գեղարարության կինը գեղեցիկ չէ :
Շրթներկի պատմությունը իր զարգացումը շարունակեց միայն XVIII դարի երկրորդ կեսից: Շրթներկ օգտագործում էին ոչ թե կանայք, այլ` տղամարդիկ, ինչը բավականին զարմանալի էր:  Այդ ժամանակ շրթներկը պատրաստվում  էր  բացառապես բնական նյութերց:
Կանայք նորից սկսեցին շրթներկ օգտագործել միայն XX դարի սկզբին, ընդ որում սկզբում` միայն  թեթևաբարո կանայք :
19-րդ դարի սկզբին Հոլանդիայում կայացած  համաշխարհային ցուցահանդեսում ներկայացվեց գեղարարական նորույթը՝ եղնիկի ճարպից պատրաստված շրթներկը: Այդ միջոցը դուր եկավ  ֆրանսիացի հայտնի դերասանուհի Սառա Բեռնարին, ինչպես նաև հազարավոր այլ կանանց:
Ժամանակակից միլիոնավոր կանանց կողմից այսօր օգտագործվող սովորական շրթներկը հայտնվել է միայն 20-րդ դարի սկզբին ԱՄՆ-ում: Առանց չափազանցության կարելի է ասել, որ նման շրթներկ կարելի է գտնել ցանկացած կնոջ պայուսակում:
Խոսելով Խորհրդային տարիներին շրթներկի գործածության մասին` կարելի է ասել, որ  ընտրությունն ավելի քան սահմանափակ էր: 60-ական թվականներին խորհրդային արդյունաբերությունը արտադրում էր միայն մի քանի երանգներով շրթներկ, ուստի զարմանալի չէ, որ շատ կանայք երազում էին ներմուծվող գեղարարական միջոցների մասին:
Թարգմանությունը` 1-1 կուրսի սովորող Ժաննա Մկրտչյանի:
Աղբյուրը:

Մի իրի պատմություն. ծխախոտ

Երևի լսել եք  Կոլումբոսի մասին, որին ճանաչում եք նաև մանկական երգից, հենց նա է Ամերիկայից Եվրոպա ներմուծել  ծխախոտը: Սակայն քչերը գիտեն,  որ ծխախոտի թուփը,  պղպեղը և կարտոֆիլը  բույսերի  նույն ընտանիքից են, իմիջիայլոց սրանք ևս  ներմուծվել են  Նոր երկրից:
Ծխախոտի առաջացման պատմությունը  սկսվել է մի քանի հազարամյակ առաջ: Համաձայն հյուսիսամերիկյան հնդկացիների ավանդության` նրանք ծխախոտ աճեցրել են դեռևս  նոր թվագրությունից առաջ` 4-րդ դարում: Արդեն առաջին հարյուրամյակում այն օգտագործվում էր ոչ միայն ծխելու նպատակով, այլ նաև որպես դեղամիջոց, ինչպես նաև` կրոնական նպատակներով:
Ծխախոտը օգտագործում էին նաև ցավերից ազատվելու համար: Հին հնդկացիները ենթադրում էին, որ ծխախոտի ծուխը մոգական հնարավորությունների է տիրապետում, և այն շնչելը  հավասարազոր է Աստծու հետ շփմանը:
Ծխախոտը աշխարհին անհայտ էր մինչև Քրիստոֆոր Կոլումբոսի կողմից Ամերիկան հայտնագործելը: Համաձայն տարբերակներից մեկին` «Տաբակ» անվանումը առաջացել է Տաբագո կղզու անունից: Երբ Կոլումբոսի արշավախումբը իջավ Ամերիկայի ափերին, ճանապարհորդները նկատեցին, որ հնդկացիներն  ունեն մի ծես, որի ընթացքում  նրանք ծխում էին մեծ  տերևներից պատրաստված գլանակներ, որոնց անվանում  էին  «tobaco»: Եվ  հնդկացիները  նրանց հետ շփման ժամանակ Կոլումբոսին նվիրեցին ծխախոտ: Ավելի ուշ իսպանական և պորտուգալական ծովագնացները Հին Աշխարհ ներմուծեցին և′ ծխախոտի տերևները,  և′ նրա սերմերը:
Եվրոպայում մեծ տարածում ստանալու  համար ծխախոտը պարտական էր  իր օգտակարության  մասին լուրերին: Մարդիկ, հավատալով այլոց խոսքերին, այն օգտագործում էին ինչպես թեթև, այնպես էլ  ծանր հիվանդությունների դեպքում:
14-րդ  դարի  վերջին  Իռլանդիայում տնկվեց ծխախոտի  առաջին պլանտացիան Եվրոպայում:
Քիչ ավելի ուշ նրա սեփականատեր  Վալտե Ռեյլին, ով  բոլոր ծովագնացների նման  մոլի ծխող էր, տնկեց ևս մի քանի պլանտացիա  այլ երկրներում: Պլանտացիաներից մեկը, որը գտնվում  էր Ամերիկայում, կրում էր «Վիրջինիա» անունը: Հետագայում այդ անունով ծխախոտի տեսակը  ամենալայն տարածումը գտավ  աշխարհում:
Թարգմանությունը` 1-1 կուրսի սովորող Դանիել Գաբրիելյանի:
Աղբյուրը

Մի իրի պատմություն. մարգարիտ

Մարգարիտը մեր նախնիների առաջին թանկարժեք զարդն է եղել: Առաջին անգամ  մարգարտահատիկները  գտել են նախամարդիկ որսորդության և սնունդ հայթայթելու ժամանակ: Իհարկե, դժվար թե նրանք կռահեին, որ այդ արտասովոր գնդիկը մարդկության ողջ պատմության ընթացքում իր բացառիկ գեղեցկությամբ կգերեր մարդկանց:
Մարգարտի ծագման պատմությունը լի է գաղտնիքներով ու լեգենդներով: Հին ժողովուրդները ենթադրում են, թե դա լուսնի լույսն է` ջրի մեջ քարացած,  ծովային հավերժահարսների արցունքը,  կամ  կայծակի սառած լույսը կակղամորթերի աչքերում: Մարգարիտը եզակի է նաև նրանով, որ միակ թանկարժեք քարն է, որը երեսակելու  կարիք չունի և իր սկզբնական տեսքով օգտագործվում է ոսկերչության մեջ:
Մինչև մեր օրերն է հասել այն հաստատումը, որ հին շումերները մեր դարաշրջանից 2300 տարի առաջ գիտեին մարգարտի մասին և այն անվանում էին «ձկան աչք»: Հին չինական իմաստունների տարեգրության մեջ կա հիշատակում այն մասին, որ չինացիները մարգարիտը օգտագործել են որպես նվեր իրենց տիրակալներին: Հենց  Չինաստանից է դուրս եկել թանկարժեք քարերը  մարգարիտի տեսքով երեսակելու սովորությունը:
Երկարատև ժամանակ` ընդհուպ մինչև 15-րդ դարը, մարգարտահատիկները ամենաթանկ արժեքն էին համարվում: Առաջնության դափնին նրանք կորցրին միայն  ադամանդի պատրաստման յուրացումից  հետո:
Բայց դրա հետ մեկտեղ մարգարտի  հանրաճանաչությունը չնվազեց: Օրինակ` 16-րդ դարում փոքր մարգարտահատիկները օգտագործվում էին կանացի զգեստների և գլխի ծածկոցների զարդարանքների համար:
Ռուսաստանում մարգարտի պատմությունը սկսվում է10-րդ դարում: Այստեղ այն բարյացակամորեն ընդունվեց և շատ հարյուրամյակների ընթացքում  աշխարհիկ կանանց  և հոգևորական դասի կողմից մեծ  հանրաճանաչություն էր վայելում. զարդարում էին հագուստի և սպասքի տարրեր:
Եկեղեցին ևս դրականորեն էր վերաբերվում  այդ թանկարժեք քարին: Նրանով զարդարում էին խաչերը, շուրջառները, սրբապատկերները, Աստվածաշնչի կազմերը և  մեծաքանակ  եկեղեցական այլ թանկարժեք առարկաներ:
Մարգարիտը մեծ պահանջարկ ուներ նաև կանանց մենաստաններում:  Ձեռագործուհիները առանց այդ թանկարժեք իրի իրենց աշխատանքը չէին պատկերացնում: Նրանք հոգևորականների և միանձնուհիների հանդերձանքը զարդակարում էին մարգարիտներով: Հենց դրա համար այն անվանում էին «միանձնուհիների` Քրիստոսի հարսնացուների քար»:
Մարգարիտը շատ հայտնի էր նաև հարավամերիկյան  հնդկացիների մոտ: Այդ «ամերիկյան» մարգարիտը հայթայթում էին գետերում և օգտագործում էին որպես զարդարանք:  Բայց ամենամեծ փառքն ունեցավ «ծովային» մարգարիտը, որը արդյունահանվում էր հարավային երկրների ափերն ողողող  տաք ծովերի ծանծաղուտներից:
Ամենալավ նմուշներն գտնվել են Պարսից ծոցի  Պոլինեզիայի ափերից: Այդտեղի մարգարիտը ամենաարժեքավորն էր և ուներ հատուկ անվանում` «օրիենտալ» կամ «արևելյան»: Մարգարտի այս տեսակը կակղամորթերի խեցիներից  հայթայթում էին  սուզորդները:
Անցած տարվա սկզբին Ճապոնիայում սկսեցին արհեստական մարգարիտ աճեցնել: Նրա գլխավոր հատկությունը`ձևն ու փայլը, գործնականորեն չէին զիջում բնականին:
Մեր օրերում  մարգարտի արհեստական աճեցմամբ հիմնականում զբաղվում են չինացիներն ու ավստրալացիները:
Թարգմանությունը` Մերի Հաջյանի
Աղբյուրը